Thật vậy, thú chơi chòe than là thú chơi đã có từ lâu đời của ông cha ta.Ở thời đó mọi người đã biết chiêu mộ tiếng hót của chòe than vào mỗi buổi sớm mai. Tuy cuộc sống còn thiếu thốn, song ông cha ta đã rất công phu nuôi lấy một chú than trong nhà mình để có thể thưởng thức chúng hót hàng ngày.
Sở dĩ mình nói là công phu vì thời đó hoàn cảnh nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, suốt ngày phải vật lôn kiếm sống mưu sinh lấy đâu ra thời gian mà chơi chim cảnh. Đã vậy chuồng nuôi than lại phải tự làm lấy làm gì có sẵn như bây giờ, cho dù có cũng không có tiền mà mua, thức ăn cho chim cũng không có sẵn luôn, ngày nào cũng phải đi kiếm mồi về cho chim ăn hàng ngày, có khi một ngày phải đi kiếm mối mấy lần ấy chư. Chỉ chừng ấy thôi đã là quá đủ để chứng minh duy chỉ có một điều " ông cha ta thật sự rất có tâm huyết với thú chơi chòe than ".
Ngày nay nền kinh tế thị trường phát triển mạnh, đời sống nhân dân cũng được nâng cao, kéo theo đó là số lượng người muốn tìm đến thú chơi tao nhã chòe than ngày một nhiều, song có nhiều người thắc mắc, muốn nuôi chòe than nhưng không có, người có chim lại không biết cách chăm sóc & chọn chim. Để giúp mọi người giải quyết vấn đề đó mình xin đưa ra một vài kinh nghiệm của mình về chòe than một loại chim văn võ song toàn.

· Cách chọn chim trống mái:

Việc phân biệt than trống và mái nói chung không khó lắm, chim càng cứng càng dễ đặc biệt là khi chim đã đầy đủ lông và có thể bay chuyền được. Ở giai đoạn này mọi người cần chon con nào có màu lông đen hơn các con khác trong ổ, đầu phải vuông, râu ở mũi chim phải dài một chút. Đám lông ở cổ phải có màu vàng đậm. Con nào đạt được những tiêu chuẩn trên thì 98% là chim đực còn 2% còn lại là do sự nhầm lẫn xủa người chọn. Vì là chim non đang ra ràng mọi người chú ý các tiêu chí trên chỉ dành cho chim non cùng 1 tổ.

· Cách chọn than “đá” và “hót”:
Cũng giống như khướu mi và một số loại chim khác than cũng có hai loại ;à than đá và than hót.

a/ than đá.

Nếu ai muồn chơi than đà thì nên chon con nào có đặc điểm sau.
- người chim trông phải gọn nhanh nhẹn.
- mỏ thẳng, to và dài.
- đầu nhỏ (đầu xà)
- Mắt nhỏ, nhìn vào cảm giác con chim lưu manh 1 tí ^^
- chân phải có vảy to đều, các đốt ngón chan ngắn móng dài.
- lông đuôi phải nhỏ gọn ngắn.
- khi nghe thấy tiếng chim lạ phải nhảy xung quanh l.ồng tìm đối phương đánh trong khi miệng không ngừng kêu chòe.. chòe ...chòe... như để đánh tiếng với đối phương.

b/ than hót.

Than hót noi chung được nhiều người chơi hơn than đá. Nếu bạn muốn nuôi than đá phải chọn con nào có các đặc điểm sau.
- mỏ ngắn nhỏ.
- đuôi dài mà to.
- chân có móng ngắn đốt dài,
- khi hót hoặc nghe thấy chim khác hót phải nhảy nhót, xòe đuôi và cánh liên tục. Có khả năng đảo giọng khi hót.
Chòe đá và chòe hót thường dậy rất sớm để đàn ca, thường thì là 4h 30' đến 5h am là chim đã bắt đầu hót. Tiếng hót lúc này của than nghe rất trong và to co nhiều giọng. Khi buồn chỉ có một mình thường là khi mưa, lúc ta bật nhạc hoặc những khi trưa vắng, chim thường đứng 1 chân mắt lim dim miệng tuy ngậm nhưng họng vẫn líu nhíu nghe như du ngủ, giọng này gọi là chim noi chuyện. Song chòe cũng có 1 điê,r mà nhiều người không thích là khi đêm hôm ta đang ngon giấc thì bỗng nhiên phải bật dậy vì vài tiếng chòe.. chòe.. chòe của than, đơn giản vì nó thấy động dù chỉ rất nhỏ.

· Khẩu phần ăn:

Thức ăn của than ngoài tự nhiên chủ yếu là sâu cào cào tép đồng... nên việc có một chế độ dinh dưỡng cho than là vô cùng quan trọng, điieeuf này quyết định đến tuổi thọ của chim. Nhiều người cứ nghĩ cám có bán ở trên thị trường là đã đủ dinh dưỡng nên cho chim ăn thẳng không cần bổ sung thêm dinh dưỡng cho cám, điều đó là sai lầm hoàn toàn. Để cung cấp đủ lượng dinh dưỡng cho chim ban cần phải bổ sung cho cam 1 số chất sau.
Với mỗi một kg ba vì bạn cần cho thêm hỗn hợp sau 10--> lòng đỏ trứng gà ta + 200g bột tép và nhộng khô ai có điều kiện thì dùng bột cào cào khô càng tốt + thêm 100g bột vỏ ngao sò. Tất cả hỗn hợp trên bạn cho vào máy xay đánh nhừ. Sau khi đã có hỗn hợp nếu có điều kiện thì dùng máy ép hạt ép bột thành dạng hạt, rồi đem hong khô. Khi cám đã khô ban đem đi xao chú ý tránh để cám bị cháy, cuối cùng là đem cám đi bảo quản và cho chim ăn dần.
Ngoài lượng thức ăn cố định trên ban cần bổ sung cho chim ít thức ăn tươi vào mỗi ngày như " cào cào, thịt bò, tép .." riêng với tép cho ăn với số lượng vưa đủ tránh chim bị tiêu chảy, bạn cũng nên cho chim ăn thức ăn tươi theo bữa 2>>> 3 bữa / ngày, mỗi lần cho ăn với số lượng vừa đủ.

· Vệ sinh chim và chuồng trại.

Than là loại ở sạch nên rất thích tắm kể cả mùa đông, mỗi sáng sau khi hót song và đã lót dạ đủ bạn nên cho chim tắm. Bạn chuyển chim từ l.ồng nuôi sang l.ồng tắm riêng, trong l.ồng đã có sẵn nước tắm cho chim. Bạn áp sát hai của l.ồng nuôi và l.ồng tắm với nhau sau đó hẽ kéo hai cửa l.ồng để cho chim sang tắm, nếu chim không sang hoặc chưa quen bạn tuyệt đối không được dùng tay bắt chim bỏ sang l.ồng tắm mà phải dùng áo l.ồng phủ kín chuồng nuôi sau đó đập nhẹ l.ồng chim sẽ sang tắm. Vào mùa dông bạn vẫn cho chim tắm bình thường nhưng muộn hơn, nước tắm cũng phải là nước ấm. Trong thời gian chim tắm bạn tranh thủ vệ sinh chuồng nuôi & cóng của chim luôn. Phân than rất hôi nếu để lâu rất khó chịu mặt khác lại dễ gây mầm bệnh cho chim, chính vì thế mà bạn phải chịu khó vệ sinh chuồng chim. Thêm một phần này nữa tuy nhỏ nhưng quan trọng ra phết. Sau khi chim tắm song bạn cho chim đi sưởi nắng để tổng hợp tiền vitamin D nguyên tố quan trọng làm cứng xương, với lại chim cũng rất thích tắm nắng, mỗi lần bạn chỉ cho chim tắm nắng độ 10' ---> 15' là ổn không cần lâu lắm. Chú ý bạn nên chôn ***g tắm xuống đất là tốt nhất, một công đôi việc vưa tắm cho chim, vừa hạ thổ cho chim , đảm bảo sự phát triển bình thường của chim.

· L.ồng nuôi và một số phụ kiện kèm theo.

a/ L.ồng nuôi.

Hiện nay trên thị trường có bán rất nhiều loại l.ồng với nhiều kiểu dáng khác nhau như l.ồng quả chuông, l.ồng vuông l.ồng hình mái nhà, và được làm bằng hai chất liệu chính là l.ồng làm bằng kim loại và l.ồng làm bằng tre. Nhiều người hay dùng l.ồng kim loại để nuôi chim vì nó bền giá cũng mềm mềm. Nhưng có một tác hại là dễ gây cho chim những chấn thương nhẹ, mặt khác trông không được đẹp mắt lắm cái này thì tùy điều kiện và ý thích từng người chơi. Nếu ai có ý định nuôi chim bằng l.ồng tre thì các bạn nên chọn kiểu l.ồng quả chuông ''l.ồng tròn'' hoặc kiểu dáng khác cũng được tùy chọn, có các nan tre được vót mịn, khoảng cách các nan không được quá dầy mài phải thưa một chút, l.ồng tốt bây giờ có giá khoảng 150 ngàn ---> 200 ngàn có loại còn đắt hơn, bạn chỉ nên sử dụng l.ồng sắt khi vận chuyể chim đi xa hay làm l.ồng tắm hoặc l.ồng hạ thổ chim. Nói thêm, l.ồng tre nuôi than ngoài lớp sơn trang trí bên ngoài bạn phải phun vào l.ồng thuốc trống mọt để bảo vệ l.ồng.

b/ phụ kiện chơi kèm theo l.ồng.

Phụ kiện kèm theo l.ồng gồm có cóng, cầu chim và áo l.ồng.
cóng chim hiện có ba loại chính là cóng làm bằng sứ, cóng làm bằng nhựa và cóng làm bằng thủy tinh.
cóng sứ nói chung có gia cao mẫu mã đẹp dễ bắt mắt, khó kiểm tra thức ăn và nước uống, song vấn đề này không lo vì ngày nào cũng tắm cho chim nên việc kiểm tra thức ăn và nước uống cho chim là đương nhiên rồi. Hai loại cóng còn lại có giá rẻ, dễ kiểm tra thức ăn và nước uống, song kiểu dáng thì sấu không bắt mắt. Việc chọn cóng chim tùy thuộc vào từng ý thích của từng người chơi. mỗi người đều có ý thích riêng.

c/ cầu chim.

Theo mình bạn không nên dùng loại cầu ngang làm bằng nhựa hoặc bàng gỗ tạp cho than đứng, mà bạn nên kiếm đâu đó cái canh cây trông thật vừa ý bạn, khi bỏ vỏ phải to bằng cái bút bi hoặc to hơn một chút là được không được bé hơn, sau đó phun cho nó ít vécly cho đẹp rồi đem cheo vào l.ồng cho than đứng. Cầu cũng quyết định một phần vẻ đẹp của tổng thể l.ồng nuôi đó, nên bạn chon cành cây làm cầu phải thật hợp lý một chút.

d/ Áo l.ồng.

L.ồng nuôi than không nhất thiết lúc nào cũng phải có áo l.ồng, mà chỉ nên dùng áo l.ồng để dữ ấm cho chim vào mùa đông hay khi bạn vận chuyển chim đi xa.Vải làm áo l.ồng bạn phải làm bằng loại vải dầy một chút mầu mè tùy bạn chọn, nhưng mình thấy nhiều người dùng loại vải đỏ lắm.

· Một số loại bệnh thường gặp và cách chữa trị.

than chủ yếu bị tiêu chảy và đâu mắt, ngoài ra nó còn bị một số kí sing trùng làm phiền như mò gà, giận chó...

a/ bệnh tiêu chảy.

Bệnh này bị chủ yếu do chim ăn quá nhiều thức ăn tươi, dặc biệt là tép đồng, nếu thấy chim bị tiêu chảy việc đầu tiên bạn nên phải làm là ngừng không cho chim ăn thức ăn tươi nữa, sau đó mua thuốc đặc trị tiêu chảy có bán ở các quan thuốc thú y, bạn pha với nước cho chim uống liều lượng theo chỉ dẫn của bác sỹ.

b/ bệnh đau mắt.

Nếu bạn thấy chim bi đau mắt thì bạn nên dùng thuốc của người nhỏ cho chim ngày một hai lần,vài ngày là chim sẽ khỏi. Có người còn mách em cho chim ăn lá cây cỏ gì gì đó, chim sẽ khỏi ngoài tự nhiên nó hay dùng loai đó để chữa trị. Song đén nay em vẫn chưa có thông tin gì về loại cỏ này nên nếu bác nào biết thì post anh lên cho em biết với.

c/ các loại kí sinh trùng.

Nếu chim của bạn bị kí sinh trùng làm phiền thì tốt nhất bạn nên xịt cho chim ít thuốc giận chó dạng xịt, tránh không xịt vào mắt,mũi và miệng chim. Ngoài ra hằng ngày bạn pha nước muối loãng cho chim tắm, không nên pha đặc nó sẽ làm hỏng bộ lông chim.
Nếu trời có muỗi bạn phải chùm kín l.ồng nuôi bằng áo l.ồng hoặc lớp vải màn để phong tránh muỗi cho chim.
Tóm lại bạn phải chịu khó đầu tư tiền bạc, công sức cộng thêm chút tâm huyết, tin trắc bạn sẽ thành công, chúc may mắn. Mọi ý kiến đóng góp của các bằng hữu vui lòng liên hệ theo hộp tin nhắn, hoặc YH: vanhien911. Rất cám ơn mọi người đã dành chút thời gian đọc bài viết của mình.


Nguồn Sưu tầm trên Internet